เขาจบเพียงชั้นมัธยมปลาย สอบเข้ามหาวิทยาลัยก็ไม่ได้ แถมเป็นแค่พ่อค้าหาบเร่ และหารำไพ่ตอนกลางคืนด้วยการถีบ สามล้อ แต่วันดีคืนดีเขาได้รับเชิญให้ เรียนปริญญาเอก โดยไม่ต้องสอบเข้า
หนุ่มวัย ๓๘ ผู้นี้ชื่อ ไคเว่ย ทั้ง ๆ ที่มีอาชีพต่ำต้อย แต่เขามีความรู้ทางวรรณกรรมจีนโบราณอย่างลึกซึ้ง ชนิดที่หาตัวจับได้ยาก แม้กระทั่งศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัยก็ยังทึ่ง เพราะบางเรื่องเขารู้ดีกว่าศาสตราจารย์ อีก จนศาสตราจารย์ต้องแก้ไขงานเขีย นของตัวตามคำแนะนำของไคเว่ย
วรรณกรรมจีนโบราณไม่มีทางช่วยให้เขาหาเงินได้มากขึ้นจากการหาบเร่และถีบจักรยาน แต่เขาไม่หยุดอ่านเอกสารและคัมภีร์ โบราณจนภรรยาต่อว่า นั่นก็เพราะเขามีใจรักหรือฉันทะนั่นเอง ยามว่างเขาก็โพสต์ความคิดเห็นตามเว็บบอร์ด จนสะดุดตาศาสตราจารย์ผู้หนึ่ง
ชิว ซีกุย ศาสตราจารย์ด้านวรรณกรรมจีนโบราณ แห่งมหาวิทยาลัยฟูดานที่เซี่ยงไฮ้ เป็นผู้เชิญไคเว่ยเข้าศึกษาต่อ ชั้นปริญญาเอก โดยไม่ต้องสอบภาษาอังกฤษตามระเบียบของคณะ ทั้ง ๆ ที่เขาไม่มีวุฒิปริญญาใด ๆ เลย
ไคเว่ยเป็น ตัวอย่างที่ชี้ว่าแม้ ฐานะและอาชีพจะต่ำต้อย แต่หากมีความใฝ่รู้ รักเรียน และเพียรพยายามแล้วก็สามารถบรรลุ ถึงความเป็นเลิศ หรือเป็นที่ยอมรับของผู้รู้ได้ ขณะเดียวกันเขาก็ยังบอกเราอีกว่า อย่ามองคนแค่เปลือกนอก ถึงจะเป็นพ่อค้าเร่ สามล้อ หรือคนไร้ปริญญา เขาอาจมีความรู้มากกว่าครูบาอาจารย์ก็ได้
แต่ที่น่าทึ่งไม่น้อยกว่าไคเว่ยก็คือมหาวิทยาลัยฟูดาน ที่พร้อมเปิดรับพ่อค้าเร่และ สามล้อถีบเข้าศึกษาต่อชั้นปริญญา เอก ทั้ง ๆ ที่ไม่เข้าเกณฑ์เลย การเปลี่ยนกฎเกณฑ์ของมหาวิทยาลัยที่อนุญาตให้อาจารย์มีสิทธิรับนักศึกษาปริญญาเอกได้ ทำให้คนอย่างไคเว่ยสามารถเรียน ต่อได้สะดวกขึ้น
พ่อค้า เร่อย่างไคเว่ยที่รู้ลึก และยิ่งกว่านักวิชาการหรือศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัย อาจมีในเมืองไทย แต่โอกาสที่เขาจะได้เป็นนักศึกษา ปริญญาเอกในมหาวิทยาลัย ไทยนั้น ดูจะเป็นความฝัน เพราะมหาวิทยาลัยไทยถือกฎเกณฑ์และระเบียบสำคัญยิ่งกว่าอะไรอื่น และที่ยิ่งกว่านั้นก็คือการถือชั้นวรรณะทางวิชาการอย่างเหนียวแน่น โดยถือเอาปริญญาบัตรเป็นเครื่องวัดคน จึงยากที่จะอ้าแขนเปิดรับคนไร้ ปริญญาให้มาอยู่ในสถานะเดีย วกับตนได้
อย่าว่า แต่คนไร้ปริญญาเลย ได้ยินมาว่า ถ้าคุณไม่จบปริญญาเอก แม้จะได้ปริญญาโทมา และมีงานวิชาการมากมายเพียงใด เดี๋ยวนี้คุณไม่มีสิทธิสอนนักศึกษาปริญญาเอกในมหาวิทยาลัยไทยแล้ว บทบาทนี้เขาสงวนไว้สำหรับผู้ มีวรรณะเป็นดอกเตอร์เท่านั้น
พระไพศาล วิสาโล
Reply With Quote
