ความต้องการอีกอย่างหนึ่งที่ผู้ใช้งานคอมพิวเตอร์ล้วนอยากได้นั่นก็คือ การใช้เวลาให้น้อยที่สุดหลังจากเปิดเครื่องคอมพิวเตอร์จนกระทั่งเริ่มใช้งานได้ ซึ่งถ้าเป็นสมัยก่อนที่เป็นวินโดวส์ 9x จะใช้เวลาในการบูตเข้าวินโดวส์นานมาก และก็ได้มีการพัฒนาในการลดความเร็วในการบูตเข้าสู่วินโดวส์เมื่อเป็นวินโดวส์ มี และในที่สุดวินโดวส์ เอ็กซ์พีก็สามารถเพิ่มความเร็วในการบูตได้เร็วกว่า แต่เมื่อใช้งานไประยะหนึ่งก็บูตช้าเหมือนเดิมอีก ฉบับนี้เราจะมาดูวิธีการแก้ไข โดยจะอิงการใช้งานกับวินโดวส์ เอ็กซ์พี

การอัพเกรดไบออส
ไบออสคือโปรแกรมเล็กๆ ที่ความสามารถไม่เล็กตามโปรแกรม ที่อยู่บนเมนบอร์ด โดยจะทำหน้าที่ในการควบคุมการส่งข้อมูล ระหว่างอุปกรณ์ต่างๆ ดังนั้น การรู้จักอุปกรณ์ต่างๆ การอัพเกรดไบออสของคอมพิวเตอร์ให้ได้โปรแกรมที่ใหม่ที่สุด จึงเป็นสิ่งที่จะทำให้การทำงานของเมนบอร์ดดีขึ้น และบางครั้งอาจทำให้บูตเร็วขึ้นอีกด้วย
ขั้นตอนการอัพเกรดไบออสนั้นให้ดูที่คู่มือเมนบอร์ดว่าใช้เมนบอร์ดยี่ห้ออะไร รุ่นไหน แล้วเข้าไปที่เว็บไซต์ ก็ไปที่ส่วนดาวน์โหลด โดยจะต้องดาวน์โหลดทั้งไฟล์ที่ใช้ในการแฟลชไบออส และไฟล์โปรแกรมของไบออส เมื่อดาวน์โหลดมาแล้วให้แตกไฟล์ออกมา โดยจะเอาไว้เก็บที่ดีที่สุดคือที่รูทของ C: จากนั้นให้บูตจากแผ่นดิสก์แล้วกด Shift + F5 ตอนบูตเพื่อที่จะได้บูตแบบไม่ได้โหลดอะไรมาเลย แล้วที่ดอสพร็อมพ์ ให้พิมพ์ C: แล้วกด Enter เพื่อเข้าไดรฟ์ C: แล้วพิมพ์ execute.exe bios.img โดย execute.exe จะแทนชื่อโปรแกรมที่ใช้ในการแฟลช ให้พิมพ์ให้ตรงกับชื่อโปรแกรม bios.img จะแทนตัวไฟล์ของโปรแกรม โดยพิมพ์ให้ตรงกับชื่อ จากนั้นกดคีย์ Enter อาจจะมีการถามว่าต้องการแฟลชจริงหรือไม่? ก็ให้ตอบ Yes ไป ก็จะเริ่มเข้าสู่กระบวนการแฟลช ใช้เวลาระยะหนึ่งก็เสร็จ ช่วงนี้เป็นช่วงที่สำคัญที่สุดเพราะถ้ามีการผิพลาด เช่น ไฟฟ้าดับ ก็อาจทำให้เมนบอร์ดเสียไปได้ ดังนั้น ถ้ามี UPS ก็คงจะดี เมื่อแฟลชเสร็จแล้วก็ให้รีบูตใหม่ ถ้าบูตเข้าก็แสดงว่าแฟลชเรียบร้อยแล้ว ให้ดูเวอร์ชันและวันที่ของไบออสที่ได้แฟลชเข้าไปใหม่ จะเห็นว่ามีการเปลี่ยนไป

ปรับแต่งไบออส
อย่างที่ได้บอกไปแล้วว่า ไบออสเป็นโปรแกรมพื้นฐานที่สุดที่ทำหน้าที่ในการเชื่อมโยงการทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ การเข้าไปปรับแก้เกี่ยวกับไบออสก็จะทำให้การทำงานได้ประสิทธิภาพมากขึ้น และทำให้บูตเร็วขึ้นได้
ขั้นตอนการเข้าไปแก้ไขไบออส ให้กดคีย์ Delete หลังจากเปิดเครื่อง ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้คีย์ Delete อยู่แล้ว ถ้าไม่ใช่ก็ลองมองดูที่หน้าจอตอนบูตว่าต้องกดคีย์อะไรเพื่อเข้าไปแก้ไขไบออส หลังจากเข้าไปสู่หน้าไบออสเซตอัพแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นตัวหนังสือล้วนๆ ให้เข้าไปหาสิ่งต่อไปนี้แล้วแก้ไขตาม

- Turbo Frequency ให้เลือก ENABLE คำสั่งนี้ไม่ได้มีทุกเมนบอร์ด แต่ถ้ามีก็ให้เอนเนเบิลไว้ จะทำให้ความเร็วบัสเร็วขึ้นประมาณ 2.5% ซึ่งจะทำให้ความเร็วโดยรวมของระบบเร็วขึ้น (เป็นการโอเวอร์คล็อกแบบไม่มากนัก)

- IDE Hard Disk Detection สั่งให้ตรวจสอบฮาร์ดดิสก์และซีดีรอม จากนั้นก็บันทึกลงไบออส จะทำให้ความเร็วในการบูตเร็วขึ้นชัดเจนเมื่อเทียบกับที่การตั้งเป็น Auto แล้วต้องตรวจสอบทุกครั้งที่บูต

- Standard BIOS Setup Menu เข้าไปเช็คดูอีกครั้งว่าฮาร์ดดิสก์และซีดีรอมไม่ได้อยู่ในภาวะที่เป็น Auto

- Quick Power On Self Test (POST) ให้ ENABLE ไว้จะทำให้บูตเร็วขึ้น

- Boot Sequence ให้เลือกเป็น C นำหน้า ถ้าไม่ต้องการบูตจากแผ่นดิสก์ จะทำให้ไม่ต้องเสียเวลาไปเริ่มบูตจากแผ่นดิสก์ก่อน

- Boot Up Floppy Seek ให้ DISABLE ไว้จะได้ไม่ต้องเสียเวลาในการไปค้นหาแผ่นตอนเริ่มบูต

ลดโปรแกรมที่โหลดตอนเริ่มต้นบูตเข้าวินโดวส์
ขั้นตอนนี้แหละที่ลดโปรแกรมที่ขึ้นมาเป็นแผงที่ทาส์กบาร์ ซึ่งทำให้เสียทั้งเวลาในการบูตและเสียทรัพยากรของเครื่องโดยที่บางครั้งเราไม่ได้ใช้


มัน ปกติโปรแกรมเหล่านี้จะถูกเขียนไว้ในหลายๆ ที่ เช่น ในรีจิสทรี ใน Startup การเข้าไปลบ ถ้าต้องเข้าลบตรงๆ ก็อาจจะเสียเวลา แต่วินโดวส์ก็ได้ให้ทูลในการเข้ามาช่วย นั่นคือโปรแกรม System Configuration Utility หรือที่รู้จักในชื่อ MsConfig
ขั้นตอนการเรียกใช้โปรแกรมให้ไปที่ Start - Run แล้วพิมพ์ msconfig จากนั้นกด Enter

หลังจากเปิดโปรแกรมขึ้นมาแล้วให้ไปที่แท็บ Startup ซึ่งเป็นส่วนที่แสดงโปรแกรมทั้งหมดที่โหลดขึ้นมาตอนเข้าวินโดวส์ ไม่ว่าจะเขียนไว้ที่ไหน ตรงนี้เราสามารถพอเดาชื่อโปรแกรมได้ ถ้าไม่ต้องการโปรแกรมใดก็เอาเครื่องหมายถูกข้างหน้าโปรแกรมออก เช่น ICQ, HotSync Manager, MSN Messenger ซึ่งเราไม่ได้มีความเป็นต้องโหลดทุกครั้งที่เปิดเครื่อง

หลังจากเลือกโปรแกรมที่ไม่ต้องการออกแล้วให้กด OK ก็จะมีหน้าต่างขึ้นมาถามว่า จะรีตาร์ทเลยหรือไม่? ตรงนี้แล้วแต่ว่าจะทำงานต่อหรือจะรีสตาร์ทเลยก็ได้ หลังรีสตาร์ทเข้ามาวินโดวส์แล้วจะไม่มีโปรแกรมเหล่านี้โหลดขึ้นอีก

เอาเซอร์วิสที่ไม่จำเป็นออก
เซอร์วิสจะเป็นส่วนของโปรแกรมที่ทำหน้าที่ต่างๆ ของวินโดวส์ โดยทำงานอยู่แบ็กกราวนด์ เพราะฉะนั้นเราก็จะไม่เห็นโปรแกรม แต่เซอร์วิสเหล่านี้ค่อนข้างใช้เวลาในการเปิดตอนเปิดเข้าวินโดวส์เหมือนกัน และก็จะใช้ทรัพยากรของเครื่องไป บางเซอร์วิสเป็นสิ่งที่เราไม่จำเป็นต้องใช้ก็เปิดขึ้นมาหมดด้วย ดังนั้น การเอาเซอร์วิสที่ไม่ต้องการออก ก็จะเป็นการลดเวลาในการบูตและประหยัดทรัพยากรของเครื่องไปได้เป็นอย่างดี
ขั้นตอนการเอาเซอร์วิสที่ไม่ต้องการออก ให้ไปที่ System Configuration Utility แล้วไปที่แท็บ Services กดเลือก Hide all microsoft services ออกก่อน ก็จะเหลือแต่เซอร์วิสที่เป็นโปรแกรมที่เราติดตั้งลงไปใหม่ ให้เลือกเอาส่วนที่คิดว่าไม่ต้องการออก แล้วกดปุ่ม Apply ส่วนเซอร์วิสของไมโครซอฟท์ซึ่งมีอยู่มากมายนั้น คงจะต้องเข้าไปอ่านกันเองนะครับ ว่าจะใช้ตัวไหน ตัวไหนไม่ใช้ โดยเข้าไปที่ Services แล้วเลือก Start - Run ให้พิมพ์ Services.msc ก็จะมีโปรแกรมขึ้นมา ที่นี่จะมีเซอร์วิสทุกตัวให้อ่านกันจนตาลายเลยก็ว่าได้

เอาโลโก้ตอนบูตออก
เราสามารถเพิ่มความเร็วในการบูตได้ โดยเอาโลโก้ตอนบูตออก แต่จะเพิ่มความเร็วได้เล็กน้อย วิธีการให้เข้า System Configuration Utility เลือก boot.ini เลือกบรรทัดที่มี /fastdetect แล้วเลือก /NOGUIBOOT เสร็จแล้วกดปุ่ม OK เราสามารถยกเลิกได้โดยการติ๊กเอาเครื่องหมายถูกออก

การลดการค้นหาไดรฟ์ที่ไม่มีอยู่จริง
บางครั้งวินโดวส์ของคุณมีอาการบูตช้ากว่าปกติ อาจจะเป็นเพราะวินโดวส์พยายามหาไดรฟ์ที่ไม่มีอยู่จริง เช่น ในกรณีที่ Primary IDE ของคุณมีฮาร์ดดิสก์เพียงตัวเดียว แต่วินโดวส์จะพยายามหาฮาร์ดดิสก์ตัวที่ 2 ขณะที่กำลังบูต ทำให้เสียเวลาเพิ่มในการบูต
วิธีการแก้ไข ให้เข้าไปที่ Device Manager แล้วไปที่ IDE/ATAPI Controllers เลือกที่ Primary IDE คลิ้กขวาแล้วเลือก Properties จะมี (ใส่รูป 01.bmp) หน้าต่าง properties ขึ้นมาให้ไปที่แท็บ Advanced Settings ที่ช่อง Device 1 ซึ่งในที่นี้คือไดรฟ์ตัวที่ 2 บน IDE 1 ซึ่งไม่มีอยู่จริง ให้แก้ที่ Device type เป็น none (ใส่รูป 02.bmp) แล้วกดปุ่ม OK เพื่อยืนยัน ถ้าที่ Secondary IDE มีไดรฟฺที่ว่างอยู่ก็ให้ทำอย่างนี้ด้วย


ลดเวลารอ 10 วินาที ตอนสแกนดิสก์เวลาบูต
เราสามารถกำหนดเวลารอก่อนที่จะเริ่มสแกนดิสก์เมื่อมีการปิดเครื่องอย่างไม่ถูกวิธีได


้ โดยสั่งที่ Command Prompt โดยใช้คำสั่ง
CHKNTFS/T:4

4 หมายถึงเวลาเป็นวินาทีที่จะรอ สามารถกำหนดเวลาได้ตามต้องการ

ยกเลิกการทำงานของอุปกรณ์บางอย่างที่ไม่ได้ใช้
การยกเลิกการทำงานของอุปกรณ์บางอย่างที่ไม่ได้ใช้ เช่น Com port เป็นต้น จะทำให้การบูตของวินโดวส์เร็วขึ้นกว่าเดิม วิธีการยกเลิกการทำงานให้เข้าไปที่ Device Manager แล้วเลือกอุปกรณ์ที่ต้องการยกเลิก คลิ้กขวาแล้วเลือก disable

ออโต้ล็อกออน
ปกติแล้วการล็อกอินเข้าวินโดวส์ เอ็กซ์พีจะต้องมีหน้า Welcome Screen แล้วให้เลือกยูสเซอร์ในการล็อกออน แต่หน้า Welcome Screen นี้เป็นหน้าที่ทำให้เสียเวลาในการบูตเข้าใช้วินโดวส์ แต่เราสามารถตัดหน้า Welcome Screen ออกด้วยออโต้ล็อกออน (Autologon) ซึ่งจะทำให้ลดเวลาในการบูตไปได้เยอะ

วิธีการทำออโต้ล็อกออน
ให้ไปที่ Run พิมพ์ control userpasswords2 ลงไปแล้วกด OK ที่แท็บ User ให้เช็กเลือก Users must enter a user name and password to use this computer ออก แล้วคลิ้ก OK จะมีหน้าต่างให้เลือกว่าจะ Auto Log On ให้ใส่ชื่อและพาสส์เวิร์ดลงไป แล้วกด OK จากนั้นเข้าไปที่ Control Panel / User Accounts คลิ้กที่ Change the way users log on or off ให้คลิ้กเลือก Use the Welcome Screen ออก แล้วกดปุ่ม Apply option

แก้ปัญหาการบูตช้าเวลาล็อกออนเข้าเน็ตเวิร์ก
สำหรับการติดตั้งวินโดวส์ เอ็กซ์พี บางครั้งเมื่อบูตเข้าเน็ตเวิร์กจะใช้เวลาในการบูตนานกว่าปกตินานเป็นนาที สาเหตุของปัญหานี้ เท่าที่ได้ลองใช้ Bootvis ก็พบว่าเกิดจากไฟล์ mrxsmb.dll วิธีการแก้ไขปัญหาให้เข้าไปปิดแล้วเปิดการทำงานของ file and printer sharing
ขั้นตอนการทำงานให้ไปที่คลิ้กขวาที่ Network Places เลือก Properties จากนั้นคลิ้กขวาที่ Ethernet Adapter connection แล้วเลือก properties จะมีหน้าต่างขึ้นมาให้เอาเครื่องหมายถูกหน้า File and Printer Sharing for Microsoft Networks ออก จากนั้นคลิ้ก OK แล้วรีสตาร์ท เท่านี้ปัญหาก็จะหายไป ถ้าต้องการใช้ File and Printer Sharing อีกให้เลือกให้มีเครื่องหมายถูกหน้า File and Printer Sharing for Microsoft Networks อีกครั้ง

ลดเวลาหน่วงก่อนเข้าวินโดวส์
ปกติแล้ววินโดวส์ เอ็กซ์พี จะทำการหน่วงเมนูตอนบูตไว้ 3 วินาทีว่าจะเลือกเข้าระบบปฏิบัติการไหน เราสามารถกำหนดเวลาในการหน่วงนี้ได้ โดยเข้าไปที่ System Properties กดคลิ้กขวาที่ My computer แล้วเลือก properties ที่ System Properties ให้เลือกแท็บ Advanced ให้คลิ้กที่ปุ่ม Settings ที่ส่วนของ Startup and recovery ในส่วนของ Time to display list of operating systems ให้กำหนดเป็น 0 วินาที คลิ้กที่ปุ่ม OK เพื่อยืนยัน เท่านี้เราก็จะบูตเร็วขึ้น 3 วินาที
เพิ่มความเร็วในการบูตด้วย bootvis
โปรแกรม bootvis เป็นโปรแกรมที่สร้างขึ้นมาเพื่อตรวจสอบการบูตและสามารถเพิ่มความเร็วในการบูต ให้ดาวน์โหลดโปรแกรมได้จากที่ http://anonym.to?http://www.microsof...wdev/fastboot/ หลังจากดาวน์โหลดมาแล้วให้คลายซิปแล้วดับเบิลคลิ้กที่ตัวโปรแกรม เลือกเมนู Trace - Optimize System จะมีหน้าต่างขึ้นมานับถอยหลังเพื่อที่จะรีบูตให้กดปุ่ม Reboot now พอเครื่องบูตขึ้นมาใหม่โปรแกรม bootvis จะโหลดขึ้นมาแล้วตั้งค่าต่างๆ ให้ใหม่เพื่อที่จะทำให้บูตเร็วขึ้น ลองบูตดูอีกครั้งจะพบว่าบูตเร็วขึ้นหรือเท่า